Εκπαιδευτικό υλικό

Εκπαιδευτικά Εργαλεία Ανοικτής Πρόσβασης για την Τυπική και Άτυπη Εκπαίδευση

Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος έχουν αναπτυχθεί τρία εκπαιδευτικά εργαλεία:

Τα βιβλία εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων
1. Flora Nostra: Εικαστικές χαρτογραφήσεις της χλωρίδας γύρω μας
2. Ο Ποταμός Μιλά: Ο Πεδιαίος στον Χώρο και στον Χρόνο
και
3. Η ψηφιακή εφαρμογή για έξυπνες κινητές συσκευές Ο Ποταμός Μιλά: Νερό, Γη και Άνθρωποι στον Πεδιαίο

Τα τρία εργαλεία βασίζονται στην πεποίθηση ότι η εκπαιδευτική πρακτική αποκτά καινοτόμο χαρακτήρα είναι όταν συνδέεται με την πρωτότυπη και πρωτοποριακή έρευνα. Όπως και το ερευνητικό πρόγραμμα είναι διεπιστημονικό, έτσι και τα εκπαιδευτικά εργαλεία που συνδέονται με αυτό συνδυάζουν όχι μόνο τα δεδομένα που προέκυψαν από την έρευνα, αλλά και μεθοδολογίες από τα πεδία της Ιστορίας, τη Γεωγραφίας, των Εικαστικών Τεχνών και των Ψηφιακών Τεχνολογιών.

Τα εκπαιδευτικά βιβλία απευθύνονται σε παιδιά και νέες/νέους και μπορούν να εφαρμοστούν τόσο στην τυπική πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθώς και στην άτυπη εκπαίδευση. Επικεντρώνονται κυρίως στον τομέα των Εικαστικών Τεχνών, μπορούν ωστόσο να εφαρμοστούν ως μέρος διαθεματικών προσεγγίσεων στους τομείς της Ιστορίας, Γεωγραφίας, Γλώσσας και Δημιουργικής Γραφής.

1. Εκπαιδευτικό βιβλίο "Flora Nostra: Εικαστικές χαρτογραφήσεις της χλωρίδας γύρω μας"

Το προτεινόμενο εκπαιδευτικό βιβλίο εστιάζει στους αστικούς κήπους καθώς και στη διαχρονική παρουσία φοινικόδεντρων μέσα στην εντός των τειχών Λευκωσία, αξιοποιώντας τον πρώτο τριγωνομετρικό χάρτη της Κύπρου από τον Kitchener. Στοχεύει στην ευαισθητοποίηση γύρω από τις αλλαγές του αστικού περιβάλλοντος και τον ρόλο των κήπων στη διατροφή μας, την ποιότητα ζωής μας και τη βιωσιμότητα των πόλεων. Το εργαλείο διαμορφώθηκε μετά από πιλοτικές εφαρμογές στο Γ’ Δημοτικό Σχολείο Παλουριώτισσας, στη Λευκωσία και στο Πρόγραμμα Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

Επιτόπια εικαστική χαρτογράφηση στην παλιά πόλη της Λευκωσίας από φοιτητές/φοιτήτριες του Προγράμματος Καλών Τεχνών Πανεπιστημίου Λευκωσίας (ακαδημαϊκό έτος 2017-2018) © Φωτογραφία: Ευανθία (Εύη) Τσελίκα
Επιτόπια εικαστική χαρτογράφηση στην παλιά πόλη της Λευκωσίας από φοιτητές/φοιτήτριες του Προγράμματος Καλών Τεχνών Πανεπιστημίου Λευκωσίας (ακαδημαϊκό έτος 2017-2018) © Φωτογραφία: Ευανθία (Εύη) Τσελίκα
Επιτόπια εικαστική χαρτογράφηση στην παλιά πόλη της Λευκωσίας από φοιτητές/φοιτήτριες του Προγράμματος Καλών Τεχνών Πανεπιστημίου Λευκωσίας (ακαδημαϊκό έτος 2017-2018) © Φωτογραφία: Ευανθία (Εύη) Τσελίκα
Επιτόπια εικαστική χαρτογράφηση στην παλιά πόλη της Λευκωσίας από φοιτητές/φοιτήτριες του Προγράμματος Καλών Τεχνών Πανεπιστημίου Λευκωσίας (ακαδημαϊκό έτος 2017-2018) © Φωτογραφία: Ευανθία (Εύη) Τσελίκα
Έργο της Μύριαμ Γκατ, φοιτήτριας Προγράμματος Καλών Τεχνών Πανεπιστημίου Λευκωσίας, 2017. © Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Έργο της Μύριαμ Γκατ, φοιτήτριας Προγράμματος Καλών Τεχνών Πανεπιστημίου Λευκωσίας, 2017. © Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Έργο της Στάλως Συμεού, φοιτήτριας Καλών Τεχνών Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Συλλογικό εικαστικό βιβλίο. Τόπος έκθεσης: Ίδρυμα ARTos, 2018. © Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Έργο της Στάλως Συμεού, φοιτήτριας Καλών Τεχνών Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Συλλογικό εικαστικό βιβλίο. Τόπος έκθεσης: Ίδρυμα ARTos, 2018. © Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
Συλλογικό έργο από φοιτητές/τριες (Μύριαμ Γκατ, Σοφία Γραμματικόγιαννη, Ναυσικά Δημητρίου, Ευδοκία Ευθυμίου, Λευτέρης Ιωαννίδης, Ελεάνα Ιωάννου, Κλεάνθης Κωνσταντίνου, Σάμερ Μπασάμ, Έλενα Χατζηγεωργίου), στο πλαίσιο του Flora Nicossiensis στην έκθεση «Whoever has a tree, has shade - Από ’σιει δέντρον έσιει σσιός». Ίδρυμα ARTos, 2017. © Φωτογραφία: Ευανθία (Εύη) Τσελίκα
Συλλογικό έργο από φοιτητές/τριες (Μύριαμ Γκατ, Σοφία Γραμματικόγιαννη, Ναυσικά Δημητρίου, Ευδοκία Ευθυμίου, Λευτέρης Ιωαννίδης, Ελεάνα Ιωάννου, Κλεάνθης Κωνσταντίνου, Σάμερ Μπασάμ, Έλενα Χατζηγεωργίου), στο πλαίσιο του Flora Nicossiensis στην έκθεση «Whoever has a tree, has shade - Από ’σιει δέντρον έσιει σσιός». Ίδρυμα ARTos, 2017. © Φωτογραφία: Ευανθία (Εύη) Τσελίκα
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) χρησιμοποιούν τη διαδικτυακή εφαρμογή του χάρτη του Kitchener κατά την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος. © Φωτογραφία: Δέσπω Πασιά
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) χρησιμοποιούν τη διαδικτυακή εφαρμογή του χάρτη του Kitchener κατά την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος. © Φωτογραφία: Δέσπω Πασιά
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) χρησιμοποιούν τη διαδικτυακή εφαρμογή του χάρτη του Kitchener κατά την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος. © Φωτογραφία: Δέσπω Πασιά
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) χρησιμοποιούν τη διαδικτυακή εφαρμογή του χάρτη του Kitchener κατά την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος. © Φωτογραφία: Δέσπω Πασιά
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) εργάζονται στην αίθουσα εικαστικών τεχνών με εδώδιμα φυτά που συνέλεξαν από τις περιοχές γύρω από το σχολείο. © Φωτογραφία: Δέσπω Πασιά
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) εργάζονται στην αίθουσα εικαστικών τεχνών με εδώδιμα φυτά που συνέλεξαν από τις περιοχές γύρω από το σχολείο. © Φωτογραφία: Δέσπω Πασιά
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) εργάζονται στην αίθουσα εικαστικών τεχνών με εδώδιμα φυτά που συνέλεξαν από τις περιοχές γύρω από το σχολείο. © Φωτογραφία: Δέσπω Πασιά
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) εργάζονται στην αίθουσα εικαστικών τεχνών με εδώδιμα φυτά που συνέλεξαν από τις περιοχές γύρω από το σχολείο. © Φωτογραφία: Δέσπω Πασιά

2. Εκπαιδευτικό βιβλίο -Ο Ποταμός Μιλά: Ο Πεδιαίος στον Χώρο και στον Χρόνο

Βίντεο της Εύης Τσελίκα, A river speaks, με οπτικοακουστικό υλικό από διαφορετικές τοποθεσίες κατά μήκος του Πεδιαίου ποταμού

Το προτεινόμενο εκπαιδευτικό εργαλείο παίρνει τη μορφή ενός εκπαιδευτικού βιβλίου γεωγραφίας, διαμορφωμένο σε 3 κεφάλαια που εξετάζουν τον ποταμό Πεδιαίο γεωγραφικά και ιστορικά. Πραγματεύεται τη σημασία και την ιστορία της διαχείρισης του νερού του ποταμού από τον 16ο μέχρι τον 20ό αιώνα. Επιδιώκει την καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης όσον αφορά τις αλλαγές στο περιβάλλον της Κύπρου όπως αυτό καταγράφεται στους χάρτες και στις ευρύτερες πηγές του ερευνητικού προγράμματος. Στοχεύει στην καλύτερη κατανόηση των αλλαγών που έχει επιφέρει ο άνθρωπος στο περιβάλλον ανά τους αιώνες και επεξεργάζεται θέματα ιστορίας, χαρτογράφησης και περιβάλλοντος μέσα από τη δημιουργία ενός εικαστικού βιβλίου.

Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) μελετούν επιτόπου τον Πεδιαίο ποταμό
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) μελετούν επιτόπου τον Πεδιαίο ποταμό
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) μελετούν επιτόπου τον Πεδιαίο ποταμό
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) μελετούν επιτόπου τον Πεδιαίο ποταμό
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) μελετούν επιτόπου τον Πεδιαίο ποταμό
Μαθήτριες και μαθητές του Γ΄ Δημοτικού Σχολείου Παλουριώτισσας (Λευκωσία, 2017-2018) μελετούν επιτόπου τον Πεδιαίο ποταμό

3. Ψηφιακή εφαρμογή για έξυπνες κινητές συσκευές - Ο Ποταμός Μιλά: Νερό, Γη και Άνθρωποι στον Πεδιαίο

Η ψηφιακή εφαρμογή μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά μήκος του Γραμμικού Πάρκου που ξεκινά από το κέντρο της Λευκωσίας και προχωρά παράλληλα με την κοίτη του Πεδιαίου ποταμού. Απευθύνεται στο ευρύ κοινό, σε άτομα 12 ετών και άνω (ή και μικρότερης ηλικίας με τη συνεργασία ενηλίκων), οικογένειες, καθώς και σε ομάδες ειδικού ενδιαφέροντος όπως ιστορικούς, εκπαιδευτικούς και μελετήτριες/τές περιβάλλοντος. Η εφαρμογή προτείνει μια βιωματική εμπειρία-βόλτα στον Πεδιαίο, κατά τη διάρκεια της οποίας οι χρήστες της εφαρμογής ανακαλύπτουν στοιχεία της πολιτισμικής ιστορίας, της χλωρίδας, της πανίδας και της γεωλογίας του ποταμού. Παράλληλα, αποκτούν ευρύτερη αντίληψη του ποταμού στον χρόνο -χάρη σε ιστορικούς χάρτες, καρτ ποστάλ και παλιές φωτογραφίες-, και στον χώρο -χάρη σε σύγχρονες φωτογραφίες, χάρτες και ήχους-, κατά μήκος της διαδρομής. Η εφαρμογή φιλοδοξεί να επαναφέρει τον Πεδιαίο ποταμό στη συνείδηση των κατοίκων της Λευκωσίας ως ζωτικό στοιχείο της πόλης και να τον συστήσει στις επισκέπτριες και στους επισκέπτες της.

Η ψηφιακή εφαρμογή μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε αυτόνομα, είτε ως μέρος προγράμματος τυπικής / άτυπης εκπαίδευσης, ή και σε συνδυασμό με το εκπαιδευτικό βιβλίο «Ο Ποταμός Μιλά: Ο Πεδιαίος στον Χώρο και στον Χρόνο», όπου προτείνονται δραστηριότητες που περιλαμβάνουν και χρήση της εφαρμογής.

Βιβλιογραφία στην οποία στηρίχθηκε η εφαρμογή